Het kweken van pawpaw (Asimina triloba) uit zaad is een betrouwbare en bevredigende methode voor wie zijn eigen bomen wil produceren. Hoewel de procedure in theorie eenvoudig lijkt, vraagt zij wel om nauwkeurigheid: de zaden moeten een koude-dormantieperiode doormaken, en de jonge planten ontwikkelen eerst een ondergrondse penwortel voordat er bovengrondse groei zichtbaar wordt.
Pawpawzaden: wat u moet weten
Tijd tot vruchtvorming
Zaailingen beginnen doorgaans vruchten te produceren tussen vijf en acht jaar na de kieming.
Bomen van 8 jaar in België – zij produceren sinds het 5de jaar.
Vruchtkwaliteit
Zaailingen geven geen exacte kopie van de eigenschappen van de moederboom. Vruchten afkomstig van wilde of niet-geselecteerde zaden kunnen sterk variëren in grootte, smaak en textuur. Het is aangeraden om zaden te gebruiken van bomen waarvan de smaakkwaliteit bekend en gewaardeerd is.
Verschillende variëteiten op onze percelen. De zaden worden per variëteit gesorteerd.
Gebruik als onderstam
Pawpawzaailingen worden ook gebruikt als onderstammen. Men moet echter wachten tot de jonge boom twee tot drie jaar oud is alvorens te enten.
Gevoeligheid van de zaden
Pawpawzaden zijn zeer gevoelig: ze mogen nooit uitdrogen, want een droog zaad is onherroepelijk dood. Ook verdragen ze geen vorst, omdat dit het embryo vernietigt.
De stappen van de zaadvermeerdering
Indien u rijpe vruchten hebt geoogst en de zaden wilt bewaren om later te zaaien, volg dan zorgvuldig de onderstaande stappen.
1. Reiniging en sterilisatie
Openen van de vrucht
Snijd de vrucht voorzichtig in twee en haal de zaden eruit.
Reiniging
Spoel de zaden grondig om alle resten van vruchtvlees te verwijderen. Achtergebleven pulp kan tijdens het bewaren fermenteren of beschimmelen, wat de kieming kan belemmeren.
Pulp blijft soms aan delen van het zaad kleven — verwijder deze zorgvuldig.
Sterilisatie
Desinfecteer de zaden door ze enkele minuten te laten weken in één van de volgende oplossingen:
- een verdunde oplossing van 20% bleekwater;
- of een mengsel van gelijke delen water en waterstofperoxide (H₂O₂ 3%).
Laat de asimina triloba zaden 3 minuten in de 50/50-oplossing weken.
Waterstofperoxide is doorgaans effectiever tegen schimmelvorming. Spoel de zaden na het weken goed af onder helder water.
Spoelen onder stromend water
Eerste opslag
Plaats de zaden vervolgens in een plastic zakje of luchtdichte doos, samen met een licht vochtig substraat (sphagnumveen of perliet). Het substraat moet vochtig blijven zonder doorweekt te zijn.
2. Stratificatie: koude-dormantie
Principe
Stratificatie bestaat uit het blootstellen van zaden aan een langdurige periode van gematigde kou, waardoor de natuurlijke wintercondities worden nagebootst die nodig zijn om de dormantie te doorbreken.
Methode
Bewaar de zaden in de koelkast bij een temperatuur tussen 2 °C en 4 °C. Dit is de veiligste en meest efficiënte methode. De zaden mogen nooit bevriezen; vorst vernietigt het embryo.
Opslag van asiminazaden in de koelkast voor stratificatie
Duur
De stratificatie moet 90 tot 120 dagen duren.
Opvolging
Controleer om de zes tot acht weken of het substraat licht vochtig blijft. Voeg indien nodig een beetje water toe om uitdroging te voorkomen.
3. Zaaien
Zaaitijd
Na de stratificatie ligt de ideale zaaitijd tussen maart en begin juni.
Zaadligging en zaaidiepte
Leg de zaden op hun kant, op een diepte van 1,5 tot 2,5 cm.
Indien de zaden na de stratificatie op warmere temperaturen zijn bewaard, kunnen sommige al in het zakje ontkiemen. Gebruik dan uitsluitend deze voor-gekiemde zaden: zij garanderen snelle opkomst en vermijden het zaaien van zaden met twijfelachtige levensvatbaarheid.
Potten en substraat
Gebruik diepe potten van minstens 15 tot 20 cm om de ontwikkeling van de penwortel mogelijk te maken. Sommige kwekers kiezen voor potten van 30 tot 45 cm: dit bevordert een sterke wortel, maar maakt de uitplant lastiger.
Het substraat moet steriel, luchtig en goed drainerend zijn, rijk aan perliet en vermiculiet.
Het substraat moet steriel, luchtig en goed drainerend zijn, rijk aan perliet en vermiculiet.
Rechtstreeks zaaien
Zaaien in volle grond is ook mogelijk, maar de slagingskans is variabeler. In dat geval legt men drie tot vier zaden per plantgat om de kans op opkomst te verhogen.
4. Opkomst en bescherming van jonge planten
Ontwikkeling van de penwortel
Pawpaw kiemt langzaam. Het kan zes tot twaalf weken (soms langer) duren voor er bovengrondse groei verschijnt. In deze periode steekt de plant al haar energie in de ontwikkeling van een diepe penwortel (vaak 15 tot 30 cm), essentieel voor haar overleving in haar natuurlijk, vaak vochtig en schaduwrijk habitat.
Geduld en observatie
et is normaal dat er meerdere weken geen groene scheut zichtbaar is. Vermijd overbewatering; houd enkel een constante, matige vochtigheid aan.
Bescherming tegen zon en koude
Jonge pawpawzaailingen zijn zeer gevoelig voor vorst en directe zon. Het is aanbevolen om al vóór de opkomst een schaduwdoek te installeren die 50% tot 75% van het zonlicht filtert. Zonder deze bescherming kunnen de jonge scheuten verbranden of snel afsterven.
Uitval
Als er twee tot vier maanden na het zaaien nog steeds geen bovengrondse groei is, kunnen de zaden als niet-levensvatbaar worden beschouwd.
Samenvatting
Het succes van het zaaien van Asimina triloba (pawpaw) berust vooral op twee essentiële voorwaarden:
- constante vochtigheid, zonder de zaden ooit te laten uitdrogen;
- strikte temperatuurcontrole tijdens de stratificatie.
Wie deze eenvoudige regels volgt en voldoende geduld toont, zal de kieming van pawpaw ervaren als een waardevol proces dat uiteindelijk unieke, veerkrachtige en — hopelijk — goed klimaataanpasbare bomen oplevert.